Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet ŞİMŞEK’i ziyaret eden Derneğimiz heyeti, sert kayıplar yaşayan sektörün toparlanması için oluşturulan kapsamlı yol haritasını hükûmete iletti.
· TTYD Başkanı Oya NARİN öncülüğündeki heyet; hazırlanan kısa, orta ve uzun vadeli tedbir önerileri için hükûmetin desteğini istedi.
· TTYD’nin sunduğu tedbir önerileri; kısa vadede sektörün vergi, istihdam ve yatırım süreçlerinde desteklenmesini, orta ve uzun vadede ise sektörde yapısal dönüşümü sağlayacak bir Turizm Master Planı oluşturulmasını hedefliyor.
· Kısa vadeli destek tedbirleri arasında öne çıkan maddelerden bazıları şöyle:
o Sektöre yönelik 20 milyar TL’lik ilave KGF limiti oluşturulması
o Turizm sektörünün ihracatçılara sağlanan tüm desteklerden yararlandırılması
o Turizmciye ana girdi kalemlerini vergisiz ithal ederek kullanma imkanı sağlanması
o Orta ve uzun vadeli, düşük faizli Eximbank kredisi imkânı
o İstihdam teşviklerinin turizm sektörüne özel 2 yıl daha uzatılması ve kış sezonunda iş akdinin devamını sağlayacak istihdam desteklerinin oluşturulması
Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği (TTYD), sektördeki mevcut finansal durumu ve turizmde 2023 hedeflerine ulaşmak için gereken dönüşüm stratejisi kapsamında kısa, orta ve uzun vadeli tedbir önerilerini hükûmete iletti. Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’i ziyaret eden TTYD heyeti, oluşturdukları yol haritası için hükûmetten destek talep etti.
Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği Başkanı Oya NARİN, ziyaret sonrasında yaptığı açıklamada sektörün önemli sorunlarla boğuşmaya devam ettiğini belirterek şunları söyledi:
“Türkiye, turizmde önemli bir eşik noktasında. Sektörümüz, bu eşiği, hem fiziksel dönüşüm hem de destinasyon yönetimi ve markalaşma alanında başarılı bir dönüşüm stratejisi izleyerek aşabilecek deneyime sahip. Bu aşamada, bir yandan yapısal sorunlarımızı orta ve uzun vadeli tedbirlerle çözerken eşzamanlı olarak da kısa vadeli tedbirleri hızla hayata geçirerek işletmelerimizin içinde olduğu finansal darboğazı atlatabilmelerini sağlamamız gerekiyor. Sayın Şimşek’i ziyaretimizde kendilerine sektörümüzün vergi, istihdam ve yatırım süreçlerinde desteklenmesine ilişkin önerilerimizin yanı sıra Türk turizm sektörünün dönüşüm ihtiyacını hayata geçirecek bir “Master Plan” hazırlanması yönündeki dileğimizi ilettik. 2023 hedefleri doğrultusunda 50 milyar dolar turizm geliri hedefine ulaşılması ve bunun ötesine geçilmesi ancak ve ancak başarıyla uygulanacak kapsamlı bir dönüşümün gerçekleştirilmesi ile mümkün olabilecek. Sayın Bakanımızın ve hükûmetimizin bu noktada gereken hassasiyeti göstereceklerine yürekten inanıyorum. Hükümetimizin, sıkıntının başladığı ilk günden itibaren sektör paydaşlarıyla iş birliği içerisinde uygulamaya koyduğu önlemler, bu geçiş döneminin başarıyla yönetimine fevkalade yapıcı bir rol oynadı. Bugün dileğimiz, Türk turizminin geçmişte yaşadığı sorunları tekrar yaşamayacak dirence kavuşturulması ve ülke sathında 12 aya yayılan sürdürülebilir turizm olgusuna ulaşmasını sağlayacak bir “turizmde dönüşüm” planının uygulanması için devletimizle el ele vermek.”
Derneğimiz, sektörün içinde bulunduğu darboğazı atlatabilmek için hükûmete sundukları önerileri “kısa vadeli destek tedbirleri” başlığı altında sıralarken orta ve uzun vadede Türkiye turizminde yapısal bir dönüşüm sağlayacak tedbir ve politikaları da ayrıca dile getirdi.
v Kısa Dönemli Destek Tedbirleri
Turizm sektörünün vergi, istihdam ve yatırım süreçlerinde desteklenmesi bağlamında;
1. Sadece turizm sektörüne yönelik uzun vadeli 20 milyar TL’lik ilave KGF limiti oluşturulması,
2. Turizm işletmeleri için (yapılandırmalar ve yeniden kredilendirmeler dahil) kullandırılacak kredilerde işletme ve yatırım kredisi ayrımı olmaksızın KGF kredi kefalet vadesinin 3+7 yıl olarak düzenlenmesi,
3. Turizm sektöründeki firmaların KOBİ firmaları da dahil olmak üzere 200 milyon TL’lik geniş limite tabi olması ve kullandırımların tamamının Portföy Garanti Sistemi (PGS) dahilinde yapılması,
4. Turizm sektörünün, döviz kazandırıcı faaliyetlerinden dolayı ihracatçılara tanınan tüm desteklerden (markalaşma, yurtdışı birim vb.) yararlandırılmasının sağlanması,
5. Sektörün döviz kazandırıcı faaliyetleri bakımından dahilde işleme rejimi benzeri bir uygulama kapsamında başta et ve içki olmak üzere ana girdi kalemlerini vergisiz ithal ederek kullanma imkanı sağlanması,
6. Eximbank’ın özvarlığı ve kaynakları güçlendirilerek, turizmciye orta-uzun vadeli kredi programı uygulaması; sektörün faiz yükünün azaltılmasına olanak sağlamak amacıyla, döviz kazandırıcı faaliyetlerin doğduğu yer olan otellerimizin, sadece turizm işletme belgelerini ibraz ederek, ödemesiz dönemli 5-7 yıl vadeli düşük faizli kredi kullanabileceği bir program oluşturulması,
7. Tur operatörleri ile oteller arasında yapılan satış kontratlarının ve/veya otellerin direkt aldıkları rezervasyonların Eximbank tarafından politik ve ticari risk sigortasına tabi tutulması ve ilgili alacakların otelciler tarafından finansman erişiminde kullanılması;
8. Bakanlıkça verilen kruvaziyer ve uçak desteklerinin 2018 yılında aynen devam ettirilmesi, 2019 yılından itibaren de destinasyon farklılıklarının gözetilerek performansa dayalı ve konaklama sektörünü de kapsayacak şekilde düzenlenmesi, verilen desteklerle ilgili olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılan ödemelerin mahsup yoluyla yapılarak geciktirilmemesinin sağlanması;
9. 687 sayılı KHK ile sağlanan ve 31.12.2017 tarihinde sona eren istihdam teşviklerinin turizm sektörü işyerleri bakımından 2 yıl daha uzatılması,
10. Turizm işletmelerinde sezon dışında, özellikle kış sezonunda iş akdinin devamını sağlayacak istihdam desteklerinin oluşturulması; bu bağlamda kısa çalışma ödeneği sisteminin İşsizlik Sigortası Fonu kaynakları kullanılarak turizmde sezonsal duruş ve yavaşlamaları içerecek ve üç ayla sınırlı kalmayacak şekilde gözden geçirilmesi.
v Orta ve Uzun Vadeli Tedbirler
1. Türk Turizm sektörünün dönüşüm ihtiyacını hayata geçirecek bir “Master Plan” hazırlanması,
2. Tüm turizm destinasyonlarındaki yatırımların gözden geçirilerek, başarıyla uygulanmış olan kentsel dönüşüm sistemine benzer şekilde; yıpranmış, kullanım süresi dolmuş ve imar aflı tesislerin, konutların, kooperatiflerin Türk kültür ve anlayışını yansıtan turizm amaçlı yatırımlara dönüşümünün kapsamlı bir “Fiziksel Dönüşüm Projesi” marifetiyle sağlanması,
3. Turizm destinasyonlarının yenilenmesi ve fonksiyonlarının artırılması; tüm turizm destinasyonlarında eksik fonksiyonların tamamlanması amacıyla tespitler yapılması ve öncelikli olarak teşvik edilmesi, golf, spor, kongre merkezi, alışveriş merkezi, eğlence merkezi vb. ek fonksiyonları ile geliştirilmesi,
4. Yaşanan sıkıntılar nedeni ile verimsiz çalışan ya da kapanan konaklama tesislerinin rezidans, hastane, ofis ve benzeri kurumlara dönüştürülebilmesi için mevzuat ve imar planı revizyonlarına izin verilmesi,
5. Sürdürebilir 365 gün turizm hareketliliğini sağlamak amacıyla; yabancılara turizm destinasyonlarında konut satışının ve bu çerçevede tahsisli alanlarda bireysel irtifak haklarının kurulması için mevzuat değişliklerinin yapılması,
6. Markalaşmayı teşvik ederek ulusal markaları uluslararası standartlara taşımak amacıyla üçten fazla turizm işletmesi yatırımı yapan ve/veya aynı marka ya da çatı markası altında işleten Türk turizm işletmelerine yurtdışında diğer ihracatçı sektörlere bezner desteklerin sağlanması,
7. Turizmde acenta, tur operatörü, ulaştırma, konaklama ve deniz turizm tesisleri yatırımcı ve işletmecilerine yönelik olmak üzere “Turizmde Dönüşüm Koordinasyon Kurulu” tarafından paydaşların faydalanacağı ve turizm döviz gelirlerinin %5’inin (%1’inin tanıtım amaçlı kullanılması kaydıyla) performansa dayalı olarak paylaştırılacağı bir destek hibe modelinin geliştirilmesi,
8. Finansal açıdan sürdürülebilir modellerin kurulmasını sağlamak amacıyla, sektörün finansal ihtiyacı hususunda, sermaye piyasaları üzerinden ürün oluşumuna yönelik çalışma yapılması ve Türk sermaye piyasasının derinleşmesine katkı sağlamak amacıyla sermaye piyasası araçlarının çeşitlendirilmesi,
9. Turizm sektöründe kullanılmak üzere, Bankaların bilançolarından sektör kredilerinden oluşturulacak portföyleri kullanılarak gerekirse devlet garantisiyle varlık teminatlı menkul kıymet (covered bond) ihracı yoluyla uzun vadeli kaynak sağlanması,
10. Turizmde özel sektörün finans ihtiyacını karşılamak amacıyla sermaye piyasası araçlarının kullanılması, turizm sektörüne kolaylıklar sağlanarak halka arzının gerçekleştirilmesi yoluyla turizm gayrimenkul fonu, gayrimenkul yatırım ortaklığı veya tahvil bono gibi araçların kullanılması,
11. Toplam turizm ürününün oluşturulması amacıyla tarihi eserler, doğal parklar, müzeler, eğlence etkinlikleri ve tema parkları vb. yatırımların yapılabilmesi, yatırım riskinin düşürülebilmesi, hizmetlere odaklanılabilmesi ve farklı finansal modeller oluşturulabilmesi açısından, kamu-özel sektör ortaklıklarının turizm sektöründe kullanılması,
12. Turizmin ekonomi politikaları içinde doğru ve zamanlı konumlanmasına katkı sağlamak üzere turizm sektörü temsilciliğinin Kültür ve Turizm Bakanlığının “Ekonomi Koordinasyon Kurulu” üyesi olarak görev yapması.
